Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο

ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Έχει διαπιστωθεί ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη χρήση των όρων και καλό είναι κάθε σχετικό κείμενο να συνοδεύεται από τους αντίστοιχους ορισμούς, και όπου είναι δυνατόν με τον αντίστοιχο όρο στην Αγγλική γλώσσα (Ανδρεαδάκης, 2015). Προκειμένου να αναλυθούν θέματα σχετικά με τη διαχείριση κινδύνων, απαιτείται μια εννοιολογική προσέγγιση των κύριων όρων που θα χρησιμοποιηθούν. Σύμφωνα με το λεξικό όρων που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2009 από την Γραμματεία της Διεθνούς Στρατηγικής για τη Μείωση των Καταστροφών (UNISDR) («2009 UNISDR terminology on disaster risk reduction»), οι παρακάτω ορισμοί σχετικά με την διαχείριση κινδύνων έχουν ως εξής:

Κίνδυνος-Διακινδύνευση (Risk): Είναι η πιθανότητα εκδήλωσης ενός φυσικού φαινομένου ή τεχνολογικού συμβάντος ή και λοιπών καταστροφών σε συνδυασμό με την ένταση των καταστροφών και με τις ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειές του στους πολίτες, στα αγαθά, στις πλουτοπαραγωγικές πηγές και στις υποδομές μιας περιοχής. Στο πεδίο της διαχείρισης των καταστροφών, ο Κίνδυνος (risk) εκφράζει το συνδυασμό της πιθανότητας να συμβεί ένα συμβάν και των αρνητικών συνεπειών του.

Έκθεση (Exposure): Άνθρωποι, περιουσίες, συστήματα ή άλλα στοιχεία που υπάρχουν σε ζώνες κινδύνου και ενδεχομένως υπόκεινται σε πιθανές απώλειες. Μέτρα της έκθεσης μπορεί να αποτελούν ο αριθμός των ανθρώπων ή οι τύποι των περιουσιακών στοιχείων σε μια περιοχή. Αυτά μπορεί να συνδυαστούν με την ειδική ευπάθεια (τρωτότητα) των εκτεθειμένων στοιχείων σε κάθε συγκεκριμένο κίνδυνο, προκειμένου να εκτιμηθεί ποσοτικά η διακινδύνευση στην περιοχή ενδιαφέροντος.

Τρωτότητα (Vulnerability): Τα χαρακτηριστικά και οι συνθήκες που προκύπτουν από διάφορους φυσικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες ή διεργασίες, που αυξάνουν την ευπάθειά μιας κοινότητας, ενός συστήματος ή μιας υποδομής στις επιπτώσεις των κινδύνων. Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι η κακής ποιότητας μελέτη και κατασκευή κτιρίων και έργων υποδομής, η ανεπαρκής συντήρηση των υποδομών, η έλλειψη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, η κακή εκτίμηση της επικινδυνότητας και των μέτρων ετοιμότητας και η αλόγιστη διαχείριση περιβαλλοντικών πόρων. Η τρωτότητα δύναται να παρουσιάζει σημαντική ανισοκατανομή μέσα στην ίδια κοινότητα και διακυμάνσεις στο χρόνο.

Επικινδυνότητα (Hazard): Ένα επικίνδυνο φαινόμενο, ουσία, ανθρώπινη δραστηριότητα ή κατάσταση, που μπορεί να προκαλέσει απώλεια ζωής, τραυματισμό ή άλλες επιπτώσεις στην υγεία, υλικές ζημιές, απώλεια πόρων και υπηρεσιών, κοινωνική και οικονομική αναστάτωση ή περιβαλλοντική ζημιά. Τα επικίνδυνα φαινόμενα προκύπτουν από μια ποικιλία γεωλογικών, μετεωρολογικών, υδρολογικών, ωκεάνιων, βιολογικών και τεχνολογικών πηγών που και σε μερικές περιπτώσεις ενεργούν συνδυαστικά.

Ένας ακόμη ορισμός που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταστροφή είναι «ο βαθμός απώλειας κάποιου αγαθού ή πολλών αγαθών που είναι αποτέλεσμα της δράσης ενός φυσικού δεδομένου μεγέθους». Η μέτρησή του βαθμού απώλειας γίνεται με κλίμακα από 0 (καθόλου απώλεια) έως το 1 (μέγιστη απώλεια). Την στιγμή εκείνη που ο κίνδυνος γίνει ορατός και επικείμενος, γίνεται σαφής διάκριση της απειλής.

Οι καταστροφές ορίζονται «ως απειλές στους ανθρώπους και σε ότι έχει αξία» και οι κίνδυνοι ως «οι ποσοτικές και περιστασιακές πιθανότητες που καθιστούν τις συνέπειες των καταστροφών επιβλαβείς».

Επομένως, η ακολουθία των καταστάσεων που αναφέρονται σε μια καταστροφή έχει ως ακολούθως:

Καταστροφικό γεγονός → κίνδυνος → απειλή → επιπτώσεις → επακόλουθο

Η έννοια του κινδύνου μπορεί να αποδοθεί με βάση τις ακόλουθες τρεις συνιστώσες:

  • Τα στοιχεία που εκτίθενται στον κίνδυνο (Ε), δηλαδή τα στοιχεία τα οποία απειλούνται με καταστροφή σε μια συγκεκριμένη περιοχή, όπως είναι ο πληθυσμός, οι περιουσίες, οι οικονομικές δραστηριότητες, οι δημόσιες υπηρεσίες κ.λ.π.
  • Τον ειδικό κίνδυνο (Rs), ο οποίος είναι ο βαθμός των απωλειών που είναι πιθανόν να προκληθούν από τη δράση ενός ειδικού φυσικού φαινομένου. Μπορεί να εκφραστεί ως το αποτέλεσμα της φυσικής καταστροφής (Η) επί την τρωτότητα (V).
  • Τον ολικό κίνδυνο (Rt), ο οποίος εκφράζει τον αριθμό των ανθρώπινων ζωών που είναι πιθανόν να χαθούν, τον αριθμό των τραυματιών, τις καταστροφές σε περιουσίες και το κόστος από τη διακοπή των διάφορων δραστηριοτήτων από τη δράση ενός ειδικού φυσικού φαινομένου. Είναι αποτέλεσμα του ειδικού κινδύνου (Rs) και των στοιχείων που εκτίθενται στον κίνδυνο (Ε):

Rt= (E) (Rs) = (E) (H.V)

Follow by Email
Instagram