Οι αέριες μάζες είναι μεγάλοι όγκοι  αέρα που καλύπτουν μεγάλες γεωγραφικές εκτάσεις και έχουν ίδια σχετικά θερμοκρασία και υγρασία (ποσότητα υδρατμών).

Υπάρχουν 2 βασικοί παράγοντες που καθορίζουν το είδος μιας αέριας μάζας:

1. Η πηγή (source region), η περιοχή δηλαδή όπου  ο αέρας παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και παίρνει τα χαρακτηριστικά της. Έτσι μπορεί να είναι ψυχρή ή θερμή (cold/warm), υγρή ή ξηρή(moist/dry). Η πηγή επίσης καθορίζει την σταθερότητα (stability) μιας αέριας μάζας. Μια ψυχρή μάζα θα είναι ευσταθής (stable) μια θερμή μάζα θα είναι ασταθής (unstable).

Οι κυριότερες πηγές είναι οι τροπικές περιοχές (tropics)  που δίνουν τις τροπικές αέριες μάζες (tropical air masses) και οι πολικές περιοχές που δίνουν τις πολικές αέριες μάζες (polar air masses).

Πηγές τροπικών αέριων μαζών

• Έρημος Σαχάρα- ζεστές και ξηρές

• Τροπικοί ωκεανοί – ζεστές και υγρές

Πηγές πολικών αέριων μαζών

• Αρκτικός ωκεανός – ψυχρές και υγρές

• Σιβηρία – ψυχρές και ξηρές

• Βόρειος Καναδάς- ψυχρές και ξηρές

• Ανταρκτικός ωκεανός – ψυχρές και υγρές

     2. Η διαδρομή που ακολούθησε για να φτάσει στην περιοχή που μελετάμε. Αφού σχηματισθεί μια αέρια μάζα, εγκαταλείπει την πηγή της και μεταφέρει τα χαρακτηριστικά που απέκτησε σε περιοχές με άλλα χαρακτηριστικά. Έτσι κατά τη διαδρομή της διαφοροποιεί τον καιρό της περιοχής πάνω απ’ την οποία κινείται ενώ και η ίδια μετασχηματίζεται από την επίδραση της επιφάνειας κάτω από αυτή.

• Αν για παράδειγμα κινηθεί πάνω από ωκεανούς (maritime track) γίνεται υγρή ή αν κινηθεί πάνω από μεγάλο κομμάτι χερσαίας περιοχής( land/continental track) γίνεται ξηρή.

• Μια ψυχρή αέρια μάζα που κινείται πάνω από μια θερμή επιφάνεια, θερμαίνεται από κάτω και γίνεται ασταθής. Μια θερμή αέρια μάζα που κινείται πάνω από μια ψυχρή, ψύχεται από κάτω και γίνεται ευσταθής.

Μια θερμή αέρια μάζα που κινείται από τα νότια προς τα βόρεια ψύχεται από κάτω γίνεται ευσταθής με αποτέλεσμα τον σχηματισμό στρωματόμορφων νεφών όπως στρωμάτων (stratus, st), που μπορεί να φέρουν ψεκάδες, (drizzle), ομίχλη, και χαμηλή ορατότητα, δρόσο(dew) ή πάχνη (hoar frost).

Μια ψυχρή αέρια μάζα που κινείται από τα βόρεια προς τα νότια θερμαίνεται από κάτω γίνεται ασταθής με αποτέλεσμα τον σχηματισμό κατακόρυφης ανάπτυξης νεφών cumulonimbus ή cumulus (convective clouds) και να εκδηλωθούν  όμβροι (showers) ή χιονοπτώσεις.

Ταξινόμηση αερίων μαζών

Ανάλογα με την πηγή της μια αέρια μάζα μπορεί να είναι :

1. Τροπική (Tropical)

2. Πολική(Polar)

3. Αρκτική (Arctic)

Αν η πηγή της είναι εκτεταμένη θαλάσσια ή χερσαία περιοχή μπορεί να είναι :

1. Θαλάσσια (maritime)

2. Ηπειρωτική (continental)

Έτσι διακρίνουμε τις εξής βασικές αέριες μάζες

1. Αρκτικές θαλάσσιες (Arctic Maritime, Am )

2. Πολικές ηπειρωτικές (Polar continental, Pc)

3. Πολικές θαλάσσιες (Polar maritime, Pm)

4. Τροπικές ηπειρωτικές (Tropical continental, Tc)

5. Τροπικές θαλάσσιες (Tropical maritime, Tm)

Αυτές οι αέριες μάζες συγκρουόμενες και αλληλεπιδρούσες σχηματίζουν τα ψυχρά ή τα θερμά μέτωπα καιρού.